|
шу ишимиз гуноҳ эмасмикан, деб хавотир олишарди. Негаки, жоҳилият даврида бу икки тоққа икки бут ўрнатилганди. Сафо тоғида Исоф номли кишининг сурати чизилган бут, Марва тоғида эса Ноила исмли бир аёлнинг сурати чизилган бут турарди. Жоҳилият аҳли тавоф қилган пайтларида шу икки бутни силаб ўтишарди. Ислом келиб, бутлар синдирилгач, мусулмонлар шу икки бут туфайли бу икки тоғ ўртасида саъй қилишни ёқтиришмай қолишди. Ибн Аббос ривоят қилганидек, шу сабабли мана шу оят нозил бўлди. Яъни, мусулмонлар шу икки тоғ ўртасида саъй қилсак, жоҳилият давридаги ўша бутлар туфайли гуноҳкор бўлиб қолмасмиканмиз, деб хавфсирашди. Шу билан бу ишда гуноҳ йўқлигини баён қилиб, мана шу оят нозил бўлди.
إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِن شَعَآئِرِ اللّهِ
(Албатта Сафо ва Марва Аллоҳ (буюрган) маросимлардандир).
(الصَّفَا ) бу сўз аслида силлиқ тош, деган маънони англатади. (الْمَرْوَةَ ) бу сўзнинг эса луғавий маъноси оқ тошдир. Урфий ҳақиқатга кўра, бу икки сўз Маккадаги Масжидул Ҳаром яқинида жойлашган икки кичик тоққа ном бўлиб қолган. (الصفا والمروة ) шариат келиб, уларни мана шу урфий ҳақиқати маъносида ишлатди.
(شَعَآئِرِ اللّهِ Аллоҳ (буюрган) маросимлар). Яъни, Аллоҳ учун ҳаж қилиш белгиларидандир. Бу сўз (شعيرة ) сўзининг кўплигидир. У ҳажда қилинадиган ибодатлар маъносини англатади. Ҳаж ибодатлари Уйни тавоф қилиш, Сафо билан Марва орасида саъй қилиш, Арафотда туриш ва бошқа амаллардир.
فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَا
(У икки тоғ орасида саъй қилишининг гуноҳи йўқдир). Яъни, ҳаж ёки умра қилаётган киши бу икки тоғ орасида саъй қилса, унга гуноҳ бўлмайди. Юқорида айтиб ўтганимиздек, саҳобалар шу икки тоғ ўртасида саъй қилишдан ўнғайсизланардилар. Аллоҳ мана шу ўнғайсизликка барҳам берди.
(فَلاَ جُنَاحَ гуноҳи йўқдир). Бу гапдан уни тавоф қилса ҳам, қилмаса ҳам гуноҳ бўлмайди, деган маъно чиқмайди. Чунки бу оят ҳаражни, ўнғайсизликни тавоф қилмасликдан эмас, тавоф қилишдан кўтариш учун нозил бўлган. Шунга кўра, бу оятнинг маъноси мана бундай бўлади: Уларни тавоф қилиб, Аллоҳнинг буйруғини бажараверинглар. Шундай қилишларингда ҳеч қандай ҳараж йўқ. Ҳишом ибн Урва отасидан ривоят қилади: «У пайтда мен кичкина бола эдим. Мўминлар онаси Оиша р.а.дан Аллоҳ Таолонинг
إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِن شَعَآئِرِ اللّهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَا
60-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208